Meditatie: Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens

De titel van deze meditatie is ontleend aan een gedicht van Okke Jager. Het is ook de titel van zijn boek met artikelen, waarin hij worstelt met een hersentumor tot zijn naderende dood. Hieronder het gedicht:

Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens

Verraadt ons aller angst zich niet
in wie het leven weerloos liet?

De glasglans stemt de blazer mild.
De kaarsvlam vormt de hand tot schild.

De krokus wijst beton zijn grens.
Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens.

Je kwetsbaarheid ervaren, doet iets met mensen. Bange mensen worden we erdoor. Oog hebben voor je kwetsbaarheid kan je leven veranderen. Je krijgt weer oog voor het bijzondere in de kleine dingen zoals de glasblazer geniet van de glans op zijn geblazen glas. Kwetsbare mensen hebben bescherming nodig. De hand beschermt de kaars voor uitdoven. Kwetsbare mensen kunnen het niet alleen maar moeten beschermd worden. Er is hoop. In de wereld van beton en steen bloeit een krokus. Pasen biedt dit perspectief.

Een kwetsbaar mens

Mensen zijn kwetsbaar. Lichamelijk en psychisch. De Van Dale omschrijft kwetsbaar als: vatbaar voor verwonding of ander onheil. Elk mens loopt in zijn leven nogal wat krassen en butsen op. Je lijdt schade aan je lichaam en je ziel. Het leven kan je afbeulen en uitputten. Hoe je het ook went of keert, Magere Hein ligt altijd op de loer. Dat mensen kwetsbaar zijn, is een gedachte, die je in de Bijbel regelmatig tegenkomt. Een goed voorbeeld is Psalm 103 vers 14 tot en met 16: ‘14 Want hij weet waarvan wij gemaakt zijn, hij vergeet niet dat wij uit stof zijn gevormd. 15 De mens – zijn dagen zijn als het gras, hij is als een bloem die bloeit op het veld 16 en verdwijnt zodra de wind hem verzengt; de plek waar hij stond, kent hem niet meer.’ Een kwetsbaar mens is een sterfelijk mens. Een zuchtje wind en het is voorbij. Hoe kwetsbaar wil je het hebben.

Luchtkasteel

Toch lijkt de gedachte dat we kwetsbare mensen zijn niet bij onze tijd te passen. Kwetsbaarheid moet je vooral overwinnen. Je bent autonoom en regisseur van je eigen leven. Heer en meester ben je van je eigen levensdomein. Klopt dit wel? Dringen we dit niet aan elkaar op en sporen we elkaar niet aan om koning van ons eigen luchtkasteel te zijn?

Welk beeld hebben mensen van zichzelf wanneer ze in de spiegel kijken? Wat ontstaat er wanneer er weer ruimte ontstaat om eerlijk te worden. En wat gebeurt er wanneer mensen hun leven spiegelen aan Jezus, zijn lijden en dood aan het kruis? Wie echt de confrontatie met Jezus de gekruisigde aangaat, verliest al zijn maskers. Je leert dat je kwetsbaar bent. Maar ook kostbaar. Voor kwetsbare mensen heeft God in Jezus een hoge prijs betaald. Genade is onbetaalbaar.

De gemeente

Het woord kwetsbaarheid is ook voor de gemeente van Jezus Christus cruciaal. Juist de gemeente mag een plek zijn waar je kwetsbaar kunt en mag zijn. Het is belangrijk dat een gemeente een vrijplaats is voor kwetsbare mensen. Een plek waar mensen met gebroken levens en tere zielen kunnen schuilen. Stoer doen en je zelf beter voor doen dan wie je bent, horen niet thuis in de gemeente. Het is een dodelijke ondermijning van de gemeenschap der heiligen. Door het geloof leer je anders naar je zelf, je medebroeders –en zusters kijken. Mensen en de wereld kunnen zichzelf niet redden. Er is een redder nodig. Wij hebben allemaal God nodig. Zonder zijn liefde en genade redden we het niet.
Het is belangrijk voor de onderlinge gemeenschap dat je kwetsbaar kan en mag zijn. Je hebt God nodig en God schenkt je een gemeente, broeders en zusters, die in je kwetsbaarheid naast je komen staan.

Gemeentes moeten veilige gemeentes zijn. Plekken waar je eerlijk en open kunt zijn en je leven en je geloof kunt delen. Samen praten. Maar ook samen bidden. Over de betekenis van het samen bidden in de gemeente kunnen we nog veel leren. In de christelijke gemeente staat de onderlinge liefde voorop. Je durft er zwak te zijn en de minste te zijn. In de kerk ben je geen heer en koning van je eigen opgeblazen luchtkasteel. In de gemeente is alleen Jezus Christus, de opgestane, koning.

Missionaire levensstijl

Wanneer een gemeente werkt aan een gemeenschap waarin je kwetsbaar mag zijn dan heeft dit hele duidelijke missionaire potentie. Een gemeente laat dan zien waarin ze anders is. De gemeente als een tegencultuur ten op zichtte van een samenleving waarin het recht van de sterkste lijkt te domineren en geen ruimte is voor kwetsbare mensen. In de kerk gelden andere wetten. We kijken dan naar Jezus. Ziende op Jezus leren we juist dat we in zwakheid sterk zijn.

Ds. Roberto Buijs